Briefing – gdzie szukać map i procedur przed lotem?

Żeby wiedzieć gdzie lecieć – trzeba mieć mapę. W samolocie warto, a czasem trzeba mieć kilka, kilkanaście… kilkadziesiąt map. Mapy trasowe (dla każdego państwa osobna), mapy podejść (approach), mapy procedur dolotowych i odlotowych (SID, STAR, odloty i doloty VFR), mapa przeszkód wokół lotniska, dodatkowy komplet map dla lotniska zapasowego (lub kilku lotnisk)… Dużo tego. W niektórych regionach łatwo znaleźć mapy i inne materiały. W innych – trudno. Mam nadzieję, że mój zbiór linków pomoże.

Mapa dróg lotniczych
(źródło: skyvector.com)

Polska

Ważne linki z tej części:

AIP Polska (przestrzeń powietrzna, drogi lotnicze, lotniska kontrolowane)
AIP VFR (przestrzeń powietrzna, lotniska niekontrolowane)
AIP MIL (przestrzeń powietrzna, lotniska wojskowe)
Mapa FIS
lecimy.org (serwis do planowania lotów vfr)

Podstawowym źródłem map jest AIP Polska (konieczna darmowa rejestracja). W sekcji ENR 6 znajdują się mapy dróg lotniczych, mapy TMA, stref zakazanych, ograniczonych i niebezpiecznych i inne. Dział AD / AD 2 zawiera mapy lotnisk kontrolowanych i ich procedur.

W lotach w przestrzeni niekontrolowanej niezbędne będą też mapy z AIP VFR. ENR 2 zawiera mapy przestrzeni powietrznej, a AD / AD 4 – mapy lotnisk.

Nie wszystkie mapy lotnisk niekontrolowanych znajdują się w AIP. Po niektóre trzeba sięgnąć do instrukcji operacyjnej lotniska – tą, a często również dodatkowe materiały można znaleźć na ogół na stronie internetowej lotniska (przykładowo – podstrona z informacjami o lotnisku w Nowym Targu).

W lotach VFR pomocna jest również Mapa FIS – zaznaczono na niej granice przestrzeni powietrznej, przeszkody oraz miasta, które informator FIS ma na swoim wskaźniku radarowym. Przy okazji – większość przeszkód można wprowadzić do FSX scenerią 3d Landmarks.

Jeśli interesują Cię lotniska wojskowe – mapy znajdziesz w AIP MIL. ENR 5 – mapy przestrzeni powietrznej, AD / AD 4 – mapy lotnisk i ich procedury.

Ciekawym narzędziem do planowania lotów VFR w Polsce jest serwis lecimy.org. Wspomnę tu jeszcze krótko o skyvector.com, który jest wygodnym narzędziem do szukania dróg, choć warto je weryfikować w innych źródłach.

Europa

Ważne linki w tej części:

EAD Basic (AIP i mapy dla całej Europy, bez Rosji)
RAD (limity direct, dostępność dróg)
CFMU (sprawdzanie poprawności planu lotu)
Skyvector (mapa dróg online)
CENOR (mapy wojskowych lotnisk i procedur Austrii, Belgii, Holandii, Danii, Niemiec, Polski, Czech i Norwegii)

Podstawowym źródłem, z którego korzystam jest serwis EAD Basic (konieczna darmowa rejestracja). Serwis zawiera AIP, AIC, mapy i suplementy do nich z większości krajów Europy (nie liczyłem, ale chyba tylko Rosji brakuje). Krótka instrukcja – po rejestracji i logowaniu – wybierz „Enter Applications”. W nowym oknie otworzy się aplikacja, w której najbardziej istotne są opcje PIB [NOTAM] -> Generate PIB i PAMS Light [AIP]. Pierwsza pozwala wygenerować biuletyn informacji przed lotem (PIB), a druga zawiera AIP. W PAMS Light wybieramy państwo, rodzaj AIP (dla większości – jedynie Civil, dla niektórych, jak Polska – Civil, VFR, Mil), następnie język (na ogół nie ma wyboru – EN), potem rodzaj AIP. Mapy są w Charts, opisy tekstowe lotnisk w AIP -> Part AD… ale nie zawsze – czasami mapy są też pochowane w AIP. Jeśli od razu nie znalazłeś – szukaj przez chwilę. System zawiera informacje krajowe – nie należy się dziwić temu, że dokumenty będą miały różną formę i zawartość dla różnych państw. Jeśli szukasz map trasowych w identycznej formie dla całego kontynentu – zajrzyj do opisu świata.

Źródłem dodatkowych informacji o procedurach jest zbiór RAD (Route Availability Document). Darmowy, nie wymaga rejestracji. Tu znajdziesz takie przydatne informacje jak limity direct, dostępność dróg (jeśli ma to dla Ciebie znaczenie), drogi direct. Po wejściu – wybierz po lewej stronie odpowiedni AIRAC dla daty lotu i przejrzyj dostępne tam dokumenty.

Skoro już jestem przy mapach – jak już wyrysuję sobie drogę to warto ją sprawdzić. W Europie automatem CFMU. No i od razu jest zachęta, żeby poczytać o kodach wyposażenia.

Pasjonaci lotnictwa wojskowego powinni też zajrzeć na stronę CENOR.

Szukanie trasy na mapach poszczególnych krajów jest nieco kłopotliwe – polecam skyvector jako podstawę planowania (potem warto zweryfikować z pewniejszymi źródłami).

Sprawa się komplikuje jeśli szukamy map do lotów VFR – tych trzeba szukać na stronach lokalnych służb kontroli lotów i nie zawsze jest to proste. Kilka, z których korzystam.

Europa – mapy VFR

Jeśli w EAD nie znalazłem odpowiednich map i materiałów to szukałem dalej. To nie jest pełna lista państw europejskich tylko to co znalazłem na swoje potrzeby. Jeśli masz jakieś przydatne linki – podeślij – chętnie opublikuję.

Austria. Brakuje mi porządnej mapy VFR (ale patrz punkt o Niemczech). Za to na stronie Austro Control jest fajne zobrazowanie przestrzeni powietrznej dla Google Earth. Z 2012, ale i tak polecam.

Czechy. Mapa – patrz Niemcy.

Dania. Świetna mapa w EAD.

Estonia. O dziwo to jedno z moich ulubionych państw we Flight Simulatorze. Mapa VFR w prezencie.

Francja. Bardzo dobra mapa elektroniczna.

Łotwa. Łotysze mapę VFR też darmo dają.

Niemcy. Tutaj fajnym narzędziem jest VFReBulletin (dostępny po logowaniu – rejestracja darmowa). Przełącz mapę na „ICAO” (prawy górny róg) i zobaczysz piękną mapę VFR Niemiec. Dostępne również tryby VFR (sektory, lotniska) i lower (niskie drogi lotnicze). Warto zauważyć, że mapa VFR obejmuje również Austrię, Szwajcarię i większą część Czech, oraz włoskie Alpy.

USA

Skyvector.com został stworzony przez Amerykanina i do latania w USA nadaje się najlepiej – aktualizacje są najczęstsze, sama struktura strony odpowiada najlepiej amerykańskiej przestrzeni. Na stronie znajdują się mapy przerobione na format skyvector, oraz oryginalne mapy amerykańskie. Po wejściu w informacje o lotnisku – dostępne są również mapy lotnisk. Nic więcej nie jest mi potrzebne do latania we Flight Simulatorze nad USA.

Kanada

Nie znalazłem aktualnych map na stronie Navcanada (tzn. były linki do dystrybutorów, ale nie znalazłem wersji cyfrowej). Korzystam ze Skyvectora dla dróg lotniczych, z amerykańskich map WAC i Sectionals (czyli też ze Skyvectora) dla obszarów przygranicznych – a akurat przy granicy z USA najwięcej latam. Lotnisk szukam w pliku z mapami lotnisk – koszmarnie niewygodny w użyciu pdf.

Australia, Nowa Zelandia i Oceania

Znów – jak w większości regionów korzystam w pierwszej kolejności ze Skyvectora.

Świat

Tu poszukiwania są bardziej skomplikowane. Zaczynam od listy linków do AIP poszczególnych państw na stronie Eurocontrol. Potem szukam przez google.

Okolice Nairobi
(źródło: Mapa dróg lotniczych – Navigraph)

Świat – płatne

Tu trochę inna kategoria. Mapy, które można kupić. Pominę stricte profesjonalne produkty (chętni i posiadający odpowiedni budżet bez trudu znajdą odpowiednie strony) i ograniczę się do opisania oferty firmy Navigraph kierowanej do użytkowników symulatorów (Navigraph to ta sama firma, która sprzedaje nawigacyjną bazę danych do FMC).

Dostępne są mapy dróg lotniczych dla całego świata i mapy większości lotnisk komunikacyjnych na świecie. Lotnisk nigdy nie kupowałem – każde znalazłem w lepszej lub gorszej wersji w sieci. Mapy dróg kupowałem (poza Europą i Ameryką) i byłem zadowolony – to bardzo dobre materiały do planowania nawigacji nad… na przykład Afryką. Teraz korzystam jednocześnie ze Skyvectora i z tych map. Pomimo ich wieku (moje mają już ponad 2 lata) niewiele widzę błędów – tamte trasy nie zmieniają się tak dynamicznie jak europejskie.

Mapy dla użytkowników symulatorów

Rozwój sieci VATSIM i IVAO wygenerował olbrzymie zbiory map lotniczych – często również takich, które nie są dostępne online ze źródeł oficjalnych. Mapy na stronach regionalnych i krajowych oddziałów sieci VATSIM i IVAO czasami są nieaktualne, ale na potrzeby symulacji lotniczej wystarczą. Przykładowe lokalizacje map (skoncentrowałem się na regionach, dla których nie mam źródeł oficjalnych map):

Szukanie w google nazwy kraju, w połaczeniu z VACC (Virtual Area Control Center) lub VATSIM, lub ICAO daje dobre rezultaty.

Nie można tu pominąć listy linków VATSIM – Navigation Charts and Flight Planning Tools.

Skany papierowych map dostępne w sieci

Jest jeszcze kilka źródeł map, które polecam pod kątem lotów VFR.

MapaVFR Australii dostępna jest na stronie tej stronie. W zasadzie to kawałki dedykowane dla FS Moving Map, ale z powodzeniem można ich używać niezależnie.

Ogromny zbiór historycznych (mniej lub bardziej) map Operational Navigation Chart (1:1000000) i Tactical Pilotage Chart (1:500000) i Joint Operations Graphic (formalnie nie do użytku nawigacyjnego, ale do VFR się przydają) znajduje się na stronie Uniwersytetu Texasu. Niektóre z tych map sięgają lat sześćdziesiątych, inne pochodzą z lat 80. i 90. Mimo wieku – warto na nie spojrzeć jeśli ktoś planuje loty przede wszystkim w oparciu o charakterystyczne punkty terenu – ja ich używam w Afryce i na Pacyfiku.

Tu również poproszę o pomoc – jeśli znasz miejsca publikacji dobrych i legalnych map lotniczych – daj znać – chętnie poszerzę tą listę.